غرب باید نگران پیامدهای تحقیر پوتین باشد

  عصر ایران؛ لیلا احمدی- شورش آنی اما پرصلابتِ فرمانده‌ مزدور یوگنی‌پریگوژین و نیروهای واگنر در روسیه نقطه‌ی عطفی درحکومت 23ساله‌ی ولادیمیرپوتین رییس‌جمهور روسیه قلمداد می‌شود.

   پوتین قبل از این طغیان، شکست‌ناپذیر به‌نظر می‌رسید، ساختار قدرتی خلل‌ناپذیر به سیاق خود را اداره می‌کرد و در ازای وفاداریِ این‌وآن امتیازاتی به آنها می‌بخشید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حالا او گویی به چشم برهم‌زدنی خوار شده و ساختار جادویی‌اش ترک خورده است. پیامدهای این تحقیر برای روسیه، اوکراین و جهان سیاست عمیقاً نگران‌کننده است. نحوه‌ی واکنش پوتین به این موضوع نیز در نبرد علیه اوکراین و اعمال قدرت در روسیه از اهمیت زیادی برخوردار است.  

  پریگوژین مخلوق کرملین است. الیگارشی است که حکومت او را غرق ثروت کرده. نیروهای واگنر به رهبری او مأموریت‌های پرخطری را در آفریقا و اخیراً در نزاع خونینِ باخموت واقع در شرق اوکراین به انجام رسانده‌اند.

   او پیش از این از وزارت دفاع روسیه به‌دلیل کمبود مهمات در اوکراین انتقاد کرده و هفته‌ی گذشته نیز اهداف جنگیِ پوتین را نادرست قلمداد کرده بود. بااین‌حال چیزی در مایه‌ی شورش مسلحانه‌ی روز شنبه پیش از این در دوره‌ی پوتین نظیر نداشت؛ شورشی که در خلال آن نیروهای پریگوژین یک پایگاه نظامی روسیه در روستوف‌نادونو را تسخیر کردند، کاروانی نظامی را صدها مایل به جانب مسکو پیش راندند، هلیکوپترها و یکی از هواپیماهای روسی را سرنگون کردند و بسیاری از سربازان روسی را کشتند. سخنرانی تلویزیونیِ رییس‌جمهور در روز شنبه انعکاسِ حسی دهشت‌بار بود که پریگوژین را به خیانت و کوبیدن خنجر از پشت به مردم روسیه متهم میکرد و وعده‌ی مجازات می‌داد. 

  شگفت آنکه پس از آن اتفاقی نیفتاد. پریگوژین از مخمصه رست و از کرملین تعهد گرفت که او و نیروهایش تحت تعقیب نباشند و اجازه دارند به مرزهایشان بازگردند. این داستان بیش از هرچیز به حال و روزِ عاجز روسیه‌ی 1990 شباهت داشت.

   کشوری که در برابر غارتگران قادر به دفاع از خود نبود و دولتی ناتوان داشت که عرصه را برای ظهور پوتین در قالب سیاستمداری پرهیب مهیا کرد؛ سیاست‌مداری که داستان آن موش کوچکِ معروف و الهام‌بخش را از یاد نبرده و بارها نقل کرده است؛ موش گریزانی که به مخمصه افتاده و در گوشه‌ای گرفتار آمده و سرانجام به سمت او خیز برداشته تا داستان تعقیب و گریز وارونه شود و گویی همان افسر سابق کاگ‌ب است که رویای احیای امپراتوری را در سر می‌پروراند. ولی پوتین روز شنبه هیچ‌کدام از این‌ها نبود. 

او ممکن است برای احیای منزلتش بکوشد تا ضرب‌شستی نشان دهد و با مجازاتِ منتقدانش مثال‌زدنی باشد و روسیه را هرچه‌بیشتر به ورطه‌ی توتالیتاریسم سوق دهد. پوتین همان فرمانروای مقتدری است که پس از فاجعه‌ی کشتار و محاصره‌ی مدرسه‌ی بسلان در سال 2004 قانونی تصویب کرد تا به انتخاباتِ فرمانداران محلی و انتصاب آن‌ها توسط کرملین خاتمه دهد. 

  اکنون ولی چشم به روی شورشیان مسلح بسته است و درصورت تلاش برای سرکوب شدید مخالفان با پرسش‌های نگران‌کنندهای مواجه خواهد بود. انتقاد از ارتش در روسیه جرم است و الکسی‌ناوالنی چهره‌ی اصلیِ مخالف پوتین در محاکمه‌ی جدیدی در مظان اتهام بی‌اساسِ "افراط‌گرایی" قرار گرفته که می‌تواند 30 سال حبس را برایش رقم بزند. پوتین اما در واجرای واگنر به عاملان این شورش مسلحانه اجازه داد بی‌هیچ گزندی از محدوده خارج شوند. حال چه توجیحی برای این قبیل شکنجه‌های پوچ سیاسی خواهد داشت و چگونه خواهد توانست فشارهایی هیولایی را به مخالفانش تحمیل کند؟ 

  پیش از این شورش، پوتین ساختار قدرت نخبگان را سخت‌گیرانه با مطالبه‌ی وفاداریِ اشخاص مدیریت می‌کرد و اطمینان حاصل می‌کرد که مهم‌ترین گروه‌های سیاسی، الیگارش‌ها، سرویس‌های امنیتی، تکنوکرات‌ها و ارتش کاملاً فرمان‌بردارند. او روزنامه‌نگاریِ مستقل را از بین برد و سیاست را کاملاً قبضه کرد. اکنون این سیستم متزلزل شده و شورش واگنرها احتمال تلاش دیگران برای استقلال‌طلبی یا حتی به چالش‌کشیدنِ شخص پوتین را افزایش داده است.  

  سام‌گرین استاد سیاست روسیه در کینگزکالجِ لندن، در مرکز تحلیل سیاست اروپا در این‌باره می‌نویسد : "پریگوژین مسابقه‌ای تسلیحاتی در بین نخبگان رقیب در روسیه به راه انداخته است".

   به‌عقیده‌ی او "پوتین نمی‌تواند بازی را به سیاق گذشته ادامه دهد. باید توجه داشت که رقابت به قلب ساختار قدرت سیاسی روسیه ضربه می‌زند. پوتین اکنون فاقد انعطاف‌پذیری، قدرت مانور و توان تفکیک مسایل از یکدیگر است و این در حالی است که اتفاقاً همین عوامل پشتوانه‌ی ظهور او بود و نخبگان را راضی نگه می‌داشت."

 
  تا پیش از شورش پریگوژین، به‌نظر می‌رسید که پوتین در اوکراین روند ثابت و راکدی دارد. او اساساً تمایل زیادی به درگیری‌های یخ‌زده و طولانی‌مدت نشان می‌دهد تا به این شیوه مخالفانش را از پای دربیاورد. چنین تصور می‌شد که با این روش زمان به سود او تمام می‌شود ولی اکنون شورش پریگوژین می‌تواند این معادله را در اوکراین برهم بزند و با روسیه‌ای مواجه باشیم که بر اثر جنگ تضعیف شده و صدها هزار کشته و مجروح به جا گذاشته است.

  می‌توانیم ببینیم که ارتش عقب‌نشینی و تحریم‌ها اقتصاد کشور را قبضه کرده‌اند؛ منظره‌ی ساخته و پرداخته‌ی پریگوژین که اهداف جنگیِ پوتین را آشکارا به چالش می‌کشد و می‌تواند افکار عمومی روسیه را متزلزل کند.

  تا پیش از این نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند که جمعیت روسیه برای نزاعی طولانی‌مدت آماده است و حتی زمانی که گورستان‌ها مملو از کشتگان جنگی شده‌اند، مردم برای اعتراض به خیابانها نرفته‌اند؛ حال‌آن‌که چنین شورشی می‌تواند افکارعمومی را برانگیزد و روحیه‌ی رضایت و انفعال را تغییر بدهد. تصویر پرقدرت و مهیب پوتین می‌تواند با همان سرعتی که ساخته شده، دود بشود و به آسمان برود. جالب است که این‌بار جمعیت زیادی به خیابان آمده بودند تا نیروهای واگنر را هنگام خروج از روستوف تشویق کنند. 

  الکساندر لوکاشنکو، حاکم تمامیت‌خواهِ بلاروس می‌گوید مذاکراتی با پریگوژین انجام داده و اعلام کرده نیروهای واگنر به بلاروس خواهند رفت. لوکاشنکو که نتیجه‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 را از آن خود کرده، کشورش را دائماً به تبعیت از مسکو سوق داده و حتی میزبان تسلیحات هسته‌ای و تاکتیکی روسیه شده است. اکنون این کشور میزبان نیرویی مزدور است که مرتکب جنایات جنگی است و این موضوع شکست دیگری است برای گروه‌هایی که به‌دنبال برپایی دموکراسی در بلاروس و برکناریِ لوکاشنکو از قدرتند. 

  در خاتمه می‌توان گفت با توجه به رویدادهای اخیر، ایالات‌متحده و هم‌پیمانانش باید در حمایت از اوکراین ثابت‌قدم بمانند، چراکه اوکراین برای احقاق حق سرزمینی و موجودیتش، برای حفظ دموکراسی اروپایی و تقویت دفاعیِ جبه‌هی غرب می‌جنگد. درحال‌حاضر به‌سختی می‌توان حدس زد که در هفته یا سال آینده چه نوع روسیه‌ای در مرز اوکراین مستقر خواهد بود.

  از چند روز گذشته به‌نظر می‌رسد که سیاست آهنین و بلندمدتِ روسیه قطعیت و انسجام سابق را ندارد. واضح است که پوتین از تاج‌وتختِ ابدی‌اش تکان خورده است و این آغاز فصلی نوین است که با مخاطرات جدیدی همراه خواهد بود.

                                                                                               دروازه بسته میدان سرخ مسکو

      غرب باید برای مواجهه با روسیه‌ای غیرقابل‌پیش‌بینی، بی‌ثبات و چه‌بسا پرطنین‌تر از گذشته آماده باشد.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: گروه واگنر؛ ارتش پنهان روسیه چیست؟ 7 نکته درباره درگیری های واگنر و روسیه : یک شرکت پیمانکاری، دومین ارتش جهان را شکست می دهد یا از آن امتیاز می گیرد؟

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: ولادیمیر پوتین پریگوژین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۸۵۰۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فایننشال تایمز: اروپا نگران تشدید اقدامات «خرابکارانه و خشن» روسیه است

رسانه انگلیسی مدعی شد سازمان‌های اطلاعاتی اروپا به دولت‌های متبوع خود هشدار داده‌اند روسیه در تدارک اقدامات «خرابکارانه» و «خشن» در سراسر اروپاست.

به گزارش ایسنا، سازمان‌های اطلاعاتی غربی مدعی شدند روسیه آمادگی خود را برای بمب‌گذاری‌های مخفیانه، ایجاد حریق و آسیب به زیرساخت‌های اروپا در خاک اروپا چه به‌صورت مستقیم و چه از طریق نیروهای نیابتی‌اش افزایش داده است.

روزنامه انگلیسی «فایننشال تایمز» مدعی شد شواهدی که از سه کشور اروپایی به دست آورده نشان می‌دهد آنچه روسیه تدارک دیده نسبت به عملیات‌های ادعایی پیشین مسکو در اروپا به‌مراتب بزرگ‌تر است.

«توماس هالدنوانگ» رئیس سازمان اطلاعات داخلی آلمان پیش‌تر در یک کنفرانس امنیتی مدعی شد: «طبق ارزیابی‌های ما، خطر خرابکاری‌های دولتی (روسیه) به‌مراتب بیشتر شده است.» او گفت توانایی روسیه برای اجرای عملیات در خاک اروپا افزایش یافته و این عملیات‌ها ظرفیت آسیب‌زایی فراوانی دارند.

این اظهارات چند روز پس از آن مطرح شد که پلیس آلمان مدعی شد دو فرد با ملیت دوگانه آلمانی-روسی را به اتهام توطئه برای اجرای عملیات خرابکارانه در پایگاه‌های نظامی و تدارکاتی ارتش آلمان بازداشت کرده است، افرادی که به گفته مقامات آلمانی از دولت روسیه دستور گرفته بودند.

چند هفته قبل هم دو مرد در انگلیس به اتهام به‌آتش‌کشیدن یک انبار حاوی کمک برای اوکراین بازداشت شدند و دادستان‌های انگلیسی مدعی شدند که این دو نفر برای دولت روسیه کار می‌کنند.

علاوه بر این، سرویس‌های امنیتی سوئد در حال انجام تحقیقات درباره چند مورد خروج پیاپی قطارها از ریل بوده و مدعی هستند در این موارد هم ممکن است پای روسیه در میان باشد.

«کر جایلز» عضو ارشد اندیشکده «چتم هاوس» با اشاره به موارد فوق‌الذکر و چند خرابکاری ادعایی دیگر، گفت: «واضح‌ترین نتیجه‌گیری این است که فعالیت‌های روسیه واقعاً تشدید شده است. (اما) نمی‌توان گفت که این به معنای افزایش سرمایه‌گذاری روس‌ها در این زمینه است، یا نشان‌دهنده کم‌دقتی نیروهای تحت امر روسیه است، یا حتی نمایانگر بهبود عملکرد سرویس‌های اطلاعاتی غربی در شناسایی و متوقف کردن این افراد است. روی‌هم‌رفته، اتفاقات زیادی در جریان است.»

جایلز به فایننشال تایمز گفت گرچه شناسایی مقاصد روسیه از این اقدامات آسان نیست، اما اروپا باید بداند که این حملات حکم «قلق‌گیری» را دارند و مسکو از تمام توان خود استفاده نکرده است. او گفت: «روسیه از درس‌هایی که از این حملات می‌گیرد، وقتی استفاده خواهد کرد که بخواهد اروپا را واقعاً فلج کند. این حملات فعلاً تمرینی هستند.»

انتهای پیام